Rozpoczynając nową serię publikacji, nie możemy zacząć od niczego innego jak od początków istnienia sportu żużlowego w Rzeszowie. Żużel lub jak to zwykło się nazywać w roku 1947 - sport motocyklowy początek swojej rzeszowskiej historii zaczął pisać tuż po wyzwoleniu, choć pierwsze wyścigi uliczne datowane są na rok 1927, a pewne źródła mówią nawet o 1920, kiedy to RTKiM (Rzeszowskie Towarzystwo Kolarzy i Motocyklistów) organizowało tak zwane wyścigi uliczne. Po wojnie towarzystwo wznowiło działalność, a prezesem został Tadeusz Janik. Ze względu na brak odpowiedniej infrastruktury, pierwsze mecze na torze (bieżni wokół boiska piłkarskiego) odbywały się na stadionie w niedalekim Jarosławiu. W ówczesnym czasie na Podkarpaciu istniały również sekcje żużlowe w Przemyślu oraz Przeworsku, choć dwa rozegrane w tamtym czasie turnieje odbyły się na wcześniej wspomnianym torze. W zawodach rywalizowali ze sobą zawodnicy z KS „Cukrownia” Przemyśl, HKS „Czuwaj” Przemyśl, Rzemieślniczego Klubu Sportowego oraz z Rzeszowskiego Towarzystwa Kolarzy i Motocyklistów, których reprezentował między innymi Józef Dyląg - triumfator pierwszych zawodów żużlowych w Rzeszowie, na prowizorycznym torze na Staromieściu.

Rok 1948 upłynął pod znakiem budowy pierwszego w Rzeszowie a 3 w Polsce toru żużlowego. Dzięki porozumieniu władz RTKiM oraz KS Resovii rozpoczęto budowę toru wokół bieżni lekkoatletycznej stadionu na dzisiejszej ulicy Wyspiańskiego. Nowo powstały tor żużlowy użytkowany był przez RTKiM przez 2 lata, a pierwsze zawody odbyły się jeszcze w lipcu 1948 roku, kiedy do Rzeszowa zawitali zawodnicy Olimpii Grudziądz. Kolejna żużlowa impreza miała miejsce miesiąc później w formie zawodów indywidualnych oraz drużynowych, gdzie poza reprezentacją RTKiM rywalizowało 5 ekip z Małopolski oraz Podkarpacia. Pod koniec roku 1948 odbyły się eliminacje, które wyłoniły 16 drużyn z podziałem na 2 poziomy rozgrywkowe (w eliminacjach tych nie brała udziału drużyna z Rzeszowa). Pierwsze dziewięć najlepszych zespołów utworzyło I ligę, natomiast pozostałe siedem i dołączone ekipy Lechii Poznań oraz Polonii Bytom utworzyły II poziom rozgrywkowy.

Kontynuacja działalności RTKiM w roku 1949 przyniosła udział w rozgrywkach ligowych. Z powodu wycofania się zespołów z Warszawy, Gdyni oraz Katowic, w ich miejsce Polski Związek Motorowy włączył do stawki drużyn II ligi drugą drużynę Kolejarza Rawicz, Unię Chodzież oraz właśnie Rzeszowskie Towarzystwo Kolarzy i Motocyklistów. Torem domowym dla rzeszowian był stadion Ogniwa, czyli dzisiejszej Resovii, na którym rok wcześniej wybudowany został tor żużlowy wokół bieżni lekkoatletycznej. Przed startem sezonu zespół zasilili Eugeniusz Nazimek oraz Bolesław Staromiejski, którzy dołączyli do Józefa Dyląga, Zdzisława Ablewicza, Stanisława Kurpiela, Karola Kielara, Zbigniewa Lubaczewskiego oraz Eugeniusza Małodobrego. Rozgrywki w roku 1949 odbywały się na zasadzie trójmeczów. RTKiM wzięło udział w 4 rundach, po rozegraniu których zajęli 4 miejsce w klasyfikacji generalnej II ligi.

Tabela II liga 1949:

1. Gwardia Bydgoszcz - 11 punktów
2. CTCiM Częstochowa - 11 punktów
3. Związkowiec Gdańsk - 10 punktów
4. RTKiM Rzeszów – 9 punktów
5. Unia Chodzież – 8 punktów
6. Unia Poznań – 6 punktów
7. Kolejarz II Rawicz – 4 punkty
8. DKS Włókniarz Łódź – 3 punkty
9. Lechia Poznań – 3 punkty

Dwa tygodnie po ostatnim meczu ligowym tj. 24 września 1949r. władza ludowa zadecydowała o zlikwidowaniu RTKiM, a jego żużlowcy wstąpili do Zrzeszenia Sportowego Gwardia. Po zakończeniu sezonu ligowego na nowo wybudowanym torze w Lesznie rozegrano finał Indywidualnych Mistrzostw Polski. Na zawody te powołany został reprezentant RTKiM – Józef Dyląg, jednakże ze względu na brak sprawnych motocykli w tych zawodach nie wystartował podobnie jak dwóch innych zawodników. Zwieńczeniem pierwszego sezonu w rozgrywkach ligowych spędzonego przez rzeszowską drużynę był turniej o indywidualne mistrzostwo okręgu, w których najlepszy okazał się Józef Dyląg, tuż za nim uplasował się Eugeniusz Nazimek, natomiast trzeci z rzeszowian Stanisław Kurpiel zajął piątą lokatę. Oprócz zawodników RTKiM, rzeszowskiej publiczności zaprezentowali się reprezentanci Gwardii Przeworsk oraz Kolejarza Jarosław.

Rok 1950 rzeszowianie rozpoczęli już pod nazwą Gwardia Rzeszów. W składzie Dyląg, Nazimek, Kurpiel, Kielar, Staromiejski, Lubaczewski, Chyłek oraz Jagiełło zajęli szóste miejsce zdobywając 7 punktów w 4 rundach rozgrywek II ligi. Tuż na zakończenie sezonu 1950 na torze w Rzeszowie odbył się trójmecz z udziałem drużyn z Warszawy, Bytomia oraz Łodzi, której zawodnik Tadeusz Kołeczek ustanowił rekord toru wynoszący 99,5 sekundy.

Tabela II liga 1950:

1. Gwardia Bydgoszcz - 11 punktów
2. Włókniarz Częstochowa – 11 punktów
3. CWKS Warszawa – 9 punktów
4. Związkowiec Gdańsk – 8 punktów
5. Związkowiec Unia Poznań – 8 punktów
6. Gwardia Rzeszów – 7 punktów
7. Unia Chodzież – 5 punktów
8. Włókniarz Łódź – 4 punkty
9. Gwardia Krotoszyn – 0 punktów

Łukasz Dębski